ખેડૂતો માટે કુદરતી આપત્તિઓ, જેમ કે અતિવૃષ્ટિ, અનાવૃષ્ટિ અને કમોસમી વરસાદ, મોટો પડકાર ઉભો કરે છે. આવા સંજોગોમાં પાકનું નુકસાન ખેડૂતોને આર્થિક મુશ્કેલીઓમાં ધકેલી શકે છે. પરંતુ, સરકાર દ્વારા ખેડૂતોને આ મુશ્કેલીઓમાંથી બહાર કાઢવા માટે વિવિધ સહાય યોજનાઓ અમલમાં મૂકવામાં આવી છે, જે તેમને આર્થિક સહાય અને પ્રોત્સાહન આપે છે.
અતિવૃષ્ટિમાં પાક નુકસાન અને સરકારની સહાય
ઓગસ્ટ 2024માં થયેલી અતિવૃષ્ટિથી ખેડૂતોને થયેલા નુકસાનને ધ્યાનમાં રાખીને, ગુજરાત સરકારે 1,419.62 કરોડ રૂપિયાનું કૃષિ રાહત પેકેજ જાહેર કર્યું છે. આ પેકેજ હેઠળ, 20 જિલ્લાઓના 136 તાલુકાના 6,812 ગામોમાં 7 લાખથી વધુ ખેડૂતોને સહાય આપવામાં આવશે. બિનપિયત ખેતીમાં 33% કે તેથી વધુ નુકસાન માટે પ્રતિ હેક્ટર 11,000 રૂપિયા અને પિયત ખેતીમાં 22,000 રૂપિયા સહાય આપવામાં આવશે.
પ્રાકૃતિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપતી નવી યોજના
ગુજરાત સરકારે પ્રાકૃતિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવી યોજના શરૂ કરી છે. આ યોજના હેઠળ, શાકભાજીની પ્રાકૃતિક ખેતી કરતા ખેડૂતોને પ્રતિ હેક્ટર મહત્તમ 20,000 રૂપિયાની સહાય આપવામાં આવશે. આ યોજનાનો હેતુ રાસાયણિક ખાતર અને જંતુનાશકો વિના સ્વસ્થ અને પૌષ્ટિક શાકભાજીનું ઉત્પાદન વધારવાનો છે.
પાક વીમા યોજના અને અન્ય સહાય યોજનાઓ
ખેડૂતોને કુદરતી આપત્તિઓથી થતા પાક નુકસાનથી બચાવવા માટે પ્રધાનમંત્રી પાક વીમા યોજના (PMFBY) જેવી યોજનાઓ પણ કાર્યરત છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય કુદરતી આફતો, જીવાતો અને રોગોના પરિણામે પાક નિષ્ફળ જવાના કિસ્સામાં ખેડૂતોને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે.
નિષ્કર્ષ
કુદરતી આપત્તિઓના કારણે થતા પાક નુકસાનથી ખેડૂતોને બચાવવા અને તેમની આર્થિક સ્થિતિ મજબૂત બનાવવા માટે સરકાર વિવિધ સહાય યોજનાઓ અમલમાં મૂકે છે. ખેડૂતોને આ યોજનાઓની માહિતી મેળવવી અને તેનો લાભ લેવું જરૂરી છે, જેથી તેઓ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં પણ સશક્ત રહી શકે.
